%0 Journal Article %T احکام و آثار عقود محاباتی قاضی در فقه مذاهب اسلامی %J مطالعات تقریبی مذاهب اسلامی (فروغ وحدت) %I دانشگاه بین‌المللی مذاهب اسلامی %Z 2252-0678 %A راوند, مهین %A احمری, حسین %A شیعه علی, علی %D 2021 %\ 08/23/2021 %V 16 %N 55 %P 5-15 %! احکام و آثار عقود محاباتی قاضی در فقه مذاهب اسلامی %K محابات %K قاضی %K حکم تکلیفی %K حکم وضعی %K رشوه %K تبرع %R %X عقود محاباتی قاضی بحثی اختلافی در فقه اسلامی است و بعضی فقها آن را دقیقاً به معنای رشوه تصور نموده­‌اند و آن را مطلقاً حرام می­‌دانند. پرسش اصلی در اینجا آن است: آیا انجام چنین معاملاتی برای قاضی و اخذ مالی تبرعی و یا کمتر از قیمت واقعی از سوی وی مشروعیت دارد؟ هم­‌چنین این مطلب نیز حائز اهمیت است که در صورت حرمت، این­‌گونه عقود آیا باطل هستند یا خیر؟ موضوع این مقاله بررسی حکم و اثر این­‌گونه عقود برای قاضی و تحلیل ادله شرعی آن از نظر مذاهب پنج­‌گانه اسلامی است. این مطلب اثبات می­‌شود که عامل تعیین­‌کننده در حکم این عقود، داعی و انگیزه واقعی محابی و شخص قاضی است؛ بدین ترتیب اگر قصد معطی از آن، رشوه باشد و در واقع انگیزه اصلی وی از محابات، ایجاد تمایل قلبی در قاضی به خویش برای حکم­‌کردن به سودش باشد، این مال عنوان رشوه می­‌یابد و حرام است و اما اگر واقعاً مال اعطایی را به نیت هدیه به قاضی بدهد، باید این مال را هدیه در نظر گرفت و حکم آن را اباحه دانست. در پایان نتیجه گرفته شده است که اگر معاملات محاباتی قاضی از طرف قاضی یا طرف مقابل بدون قصد رشوه باشد و مفسده دیگری (تغییر حکم) در آنها وجود نداشته باشد برای قاضی مباح هستند. %U https://foroughevahdat.mazaheb.ac.ir/article_149150_af91ea0784aebc49fc147ae7364e8886.pdf