2024-03-29T10:35:45Z
https://foroughevahdat.mazaheb.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=1348
مطالعات تقریبی مذاهب اسلامی (فروغ وحدت)
2252-0678
2252-0678
1392
8
31
سرمقاله: تفرقه و تنازع در ترازوی قرآن
سید احمد
زرهانی
2013
05
22
3
6
https://foroughevahdat.mazaheb.ac.ir/article_7855_6423a9de3261e920a3a98316748db27e.pdf
مطالعات تقریبی مذاهب اسلامی (فروغ وحدت)
2252-0678
2252-0678
1392
8
31
شأن نزول سوره انسان در روایات فریقین
محمد
جوادی
سوره انسان یا دهر، سوره 76 قرآن کریم به لحاظ ترتیب در مصحف شریف، بر محوریت انسان، اخلاص، ایثار و عاقبت کارش در قیامت نازل گردیده است. از جمله آیات این سوره، معرفی «ابرار» است که طبق صحیحترین روایات موجود در فریقین، در شأن حضرت علی(ع) و حضرت فاطمه(س) ـ به دلیل وفای به نذر خویش در گرفتن سه روز روزه و ایثار افطار خویش در همان سه روز به مسکین و یتیم و اسیر ـ نازل گردیده است. اما برخی یا مدنی بودن سوره را مورد تردید قرار داده یا سبب نزول دیگری برای آن بیان کردهاند. با بررسی متون روایی معتبر فریقین در باب ترتیب نزول سورهها و روایات مبنی بر شأن نزول حقیقی سوره، به این مسئله رهنمون میشویم که سوره انسان نه تنها از سور مدنی است، بلکه سبب نزول حقیقی آن، همان از خود گذشتگی و ایثار علی(ع) و فاطمه(س) بوده است. گواه بر این مطلب، حقیقت تاریخ است که بر آن شهادت میدهد.
سوره انسان
سبب نزول
مکی و مدنی
ترتیب نزول
اهلبیت(ع)
2013
05
22
7
16
https://foroughevahdat.mazaheb.ac.ir/article_7856_aff0b17d12b05da09a3bceb8f7a822f2.pdf
مطالعات تقریبی مذاهب اسلامی (فروغ وحدت)
2252-0678
2252-0678
1392
8
31
بیمههای اجتماعی و تعاونی در فقه مذاهب اسلامی
سید مجتبی
حسینی الموسوی
همراه با تحولات روز افزون دنیا، پیماننامههایی در میان مردم رواج یافتند که در زمان شارع هیچ سابقهای نداشتند. این پیماننامهها در لسان فقهای فریقین، «عقود غیر معین» نام گرفتند. برخی از این پیمانها همانند بیمههای اجتماعی و تعاونی جایگاه مهمی در زندگی معاصران یافتهاند، به طوری که نظم و امنیت جامعه بدون آنها به مخاطره میافتد. به همین دلیل، نحوه مواجهه فقها با عقد بیمه به عنوان یک عقد غیر معین نیز بسیار حائز اهمیت خواهد بود. از این رو برخی از فقها با استناد به احکام حمایتی در فقه و فقدان تطابق این عقد با اصول کلی معامله حکم به بطلان آن دادند؛ در مقابل این جریان فقهی، برخی دیگر از حقوقدانان اسلامی نه تنها عقد بیمه را با چهارچوب کلی صحت هر معامله سازگار دیدند، بلکه این عقد را از نظر ماهوی به یکی از عقود رایج در زمان تشریع نزدیک دانستند. با وجود دیدگاهها و روشهای فقهای متأخر، نباید از شیوههای متقدمان در واکاوی این عقود غافل شد، بلکه برای نیل به هدف و مقصود باید از تمامی شیوههای قدیم و جدید به طور همه جانبه بهره برد.
بیمههای اجتماعی و تعاونی
فقه مقارن
عقود غیر معین
تکافل عمومی
مسائل مستحدثه
اصول کلی معامله
2013
05
22
17
27
https://foroughevahdat.mazaheb.ac.ir/article_7857_aab6b5c126d1965c3f718a6342540f66.pdf
مطالعات تقریبی مذاهب اسلامی (فروغ وحدت)
2252-0678
2252-0678
1392
8
31
سران مذهبی فرقه مرجئه و فعالیتهای آنان در خراسان
حسین
مفتخری
سید احسان
صادقیان دهکردی
فرقه مرجئه یکی از فِرَق اسلامی است که نخستین بار با عدم داوری درباره صحابه پیامبر(ص) پا به عرصه وجود گذاشت. هرچند در ابتدا خط مشی این فرقه دوری از قضاوت درباره افراد و به تبع آن پرهیز از مجادلات سیاسی بود، اما با گسترش تعالیم ارجاء در میان مسلمانان و اقبال فراوان به آن، فرقه مذکور نیز وارد درگیریهای سیاسی شد. بهرغم اینکه در بسیاری از موارد این فرقه به عنوان حامی و پشتیبان عقیدتی دولت امویان عمل میکرد، اما در برخی از مواقع مرجئی مذهبان با اتکا به تعالیم این فرقه در مقابل حکومت اموی ایستادهاند. این مقاله برآن است تا به بررسی اقدامات رهبران مرجئی مذهب خراسان در اواخر دوره بنیامیه بپردازد. با بررسی این اقدامات میتوان چنین نتیجه گرفت که برخلاف نظریه رایج مبنی بر همراهی مذهب ارجاء با حکومت بنیامیه، برخی از مرجئی مذهبان علیه این حکومت دست به شورش زدهاند.
مرجئه
امویان
جهم بن صفوان
ثابت بن قطنه
خراسان
2013
05
22
28
38
https://foroughevahdat.mazaheb.ac.ir/article_7861_e83dc02e12d967484b7ab2ef2c6d8426.pdf
مطالعات تقریبی مذاهب اسلامی (فروغ وحدت)
2252-0678
2252-0678
1392
8
31
حوزه علمیه تقریبگرای سامرا و نقش میرزای شیرازی
بهنام
دارابی
میرزای شیرازی دارای شخصیتی بارز و تقریبگرا بوده است که در گفتار و رفتار ایشان نمایان گردید. برحسب نقلها ایشان با نیت تقریب مذاهب از نجف به سامرا، که شهری سنی نشین بود، مهاجرت نمود و حوزه و مکتبی تقریبگرا به وجود آورد. علاوه بر شخصیت میرزا، حضور حوزه شیعه در محیط و شهر سنی نشین سامرا آثار نیکویی در زمینه همبستگی بین پیروان مذاهب اسلامی داشته است که حاصل تعامل و زندگی مشترک شیعه و سنی در کنار یکدیگر است و در سبک خاص مکتب سامرا و پرورش یافتگان این مکتب که طلایهداران نهضت تقریب در عصر جدیدند به خوبی هویدا است و مدلی دانشی در مورد ایجاد محیطی تقریبگرا ارائه مینماید.
میرزای شیرازی
حوزه علمیه سامرا
مکتب سامرا
تقریبگرایی
2013
05
22
39
49
https://foroughevahdat.mazaheb.ac.ir/article_7868_aa75651f505552839528e388fe96ddcb.pdf
مطالعات تقریبی مذاهب اسلامی (فروغ وحدت)
2252-0678
2252-0678
1392
8
31
اخلاق محیط زیست با نگاهی به روایات فریقین
علی
شیعه علی
دین مبین اسلام همانطور که به خود انسان و زندگی او توجه داشته است و دستورات و احکامی برای سبک و شیوه این زندگی در نظر گرفته است، به محیط زندگی بشر نیز توجه خاصی نشان داده است. محیطی که از آن امروزه تحت عنوان محیط زیست نام میبرند و از عناصر مهمی همچون آب، خاک و زمین و ... تشکیل یافته است. علاوه بر این در دین مبین اسلام از اخلاق اسلامی سخن به میان میآید که در کنار فقه اسلامی به مثابه دو بال برای عروج انسان در نظر گرفته میشوند. در اخلاق اسلامی نیز شاخهای به نام اخلاق کاربردی وجود دارد که ناظر بر اعمال و کردار انسانی است و به بیان بهتر رفتار او در قبال محیط اطراف و رابطه با دیگر افراد جامعه را مورد بحث قرار میدهد. در مقاله پیش رو ابتدا بحثی پیرامون مفهوم محیط زیست و همچنین اخلاق کاربردی مطرح و سپس به یکی از فروع اخلاق کاربردی؛ یعنی اخلاق محیط زیست پرداخته میشود. اخلاق محیط زیست در واقع برخورد انسان با محیط زندگی اطراف خود اعم از محیط زیست جانوری، گیاهی و حتی بیجان را مورد بحث و بررسی و البته تقنین اخلاقی قرار میدهد. در این مورد آیات و روایات نسبتاً قابل توجهی در دین مبین اسلام وارد شده است که به تبیین این قواعد اخلاقی پرداختهاند و از این رو با مبنا قرار دادن روایات صحیح به تبیین گوشهای از احکام فقهی و اخلاقی دین اسلام پیرامون طبیعت و محیط زیست پرداخته میشود. در پایان این نتیجه حاصل میشود که دین مبین اسلام با ارزش قائل شدن برای طبیعت، موجودات و کائنات، انسان مسلمان را موظف میکند در کنار وظایف عبادی و اجتماعی خویش، توجه خاصی به محیط زندگی اطراف خویش داشته باشد و با رعایت دستورات اخلاقی و حتی فقهی مرتبط با آن، حتی برای رشد و تعالی روحی و فرهنگی و ارزشی خویش نیز زمینهسازی نماید.
اخلاق
محیط زیست
اخلاق کاربردی
روایات فریقین
2013
05
22
50
59
https://foroughevahdat.mazaheb.ac.ir/article_7869_13a631a9a6f02156161294af63aa0205.pdf
مطالعات تقریبی مذاهب اسلامی (فروغ وحدت)
2252-0678
2252-0678
1392
8
31
معرفی مناقب عبداللطیف اثری تقریبی در قرن دهم هجری
عبدالله
فرهی
مناقبنگاری ائمه در عهد صفویه را میتوان مهمترین رویکرد مورخان این عصر در توجه به تاریخ صدر اسلام دانست؛ چرا که پادشاهان صفوی مشروعیت خود را از امامت اهلبیت داشتند و نه خلافت خلفا. بنابراین مورخان برخلاف قدمای خود به جای نظریه خلافت به نظریه امامت و ولایت تمایل یافتند. این نوع مناقبنگاری را میتوان دنباله مناقبنگاریهای صوفیانه سنی و شیعه در عصر پیش از صفویه دانست که مفهوم «شیعه اثنی عشریه» از مفاهیم اصلی و کلیدی در این آثار بود. مناقب عبداللطیف دقیقاً در راستای چنین اندیشهای تألیف یافت. عبداللطیف از عدد 12 در بیان مراحل آفرینش و از نور محمدی و اهلبیت عصمت و طهارت به عنوان سرمنشأ خلقت بهره برده است. به نظر میرسد که این اثر، اثری حکومتی و البته در عین حال عوامپسندانه باشد که به ذکر اشعار فراوان در بیان مناسبتهای گوناگون زینت یافته است.
مناقبنگاری
شیعه اثنی عشریه
صفویه
مناقب عبداللطیف
2013
05
22
60
66
https://foroughevahdat.mazaheb.ac.ir/article_7870_aff21f522151b2cde5c1b495a0a4a596.pdf