2024-03-29T04:20:36Z
https://foroughevahdat.mazaheb.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=15588
مطالعات تقریبی مذاهب اسلامی (فروغ وحدت)
2252-0678
2252-0678
1398
15
52
ابوبکر بیهقی و شعب الإیمان
حامد
شریعتی نیاسر
مجید
معارف
ابوبکر احمد بن حسین خسروجردی بیهقی از محدثان و عالمان معروف اهلسنت در قرنهای چهارم و پنجم قمری و دوران طلایی حدیث اهلسنت است. وی از مروجان و احیاگران مکتب شافعی است و کتابهای «السنن الکبری»، «معرفة السنن و الآثار» و «السنن الصغیر» وی اعتبار والایی نزد اهلسنت دارند. اثر دیگر وی «شعب الإیمان» است که با توجه به حدیث مهمی از پیامبر(ص)، در بیان تعداد شعبههای ایمان نوشته شده است. این کتاب جامعی از روایات اعتقادی و اخلاقی است که وی آن را با الهام از کتاب المنهاج حلیمی در ۷۷ باب تنظیم کرده است. از ویژگیهای برجسته آن، ذکر اسناد و طرق احادیث به همراه اشاره به طریق تحمل، نقد سندی و محتوایی احادیث، شناسایی احادیث جعلی و پرهیز از نقل آنها، تبویب و دستهبندی احادیث و تبیین و توضیح آنها، بیان نکتههای غریب الحدیثی، و ذکر پارهای از گزارشهای تاریخی است که این اثر را از دیگر آثار مشابه خود متمایز ساخته است.
بیهقی
شعب الإیمان
جامع حدیثی
جوامع روایی اهلسنت
کتاب المنهاج حلیمی
2020
02
20
5
19
https://foroughevahdat.mazaheb.ac.ir/article_111073_3c9c27279338e80ebd62d097b79d761f.pdf
مطالعات تقریبی مذاهب اسلامی (فروغ وحدت)
2252-0678
2252-0678
1398
15
52
اتحاد مکانی و اتصال صفوف در نماز جماعت از منظر فقه مذاهب اسلامی
مهدی
رهبر
از جمله شرایط صحت نماز جماعت، اتصال بین صفوف نماز است. از نظر فقه امامیه، صفوف نماز نباید بیش از یک قدم متعارف یا مقداری که عرفاً نزدیک محسوب میشود، از هم فاصله داشته باشد، خواه امام و مأموم در یک مکان مانند مسجد باشند، یا مکان متعدد باشد. روایات، اجماع و مقتضای قضاوت عرف متشرعه، از جمله ادله دیدگاه امامیه میباشد. فقهای اهلسنت با استناد به اجماع و مقتضای مسجد، معتقدند در صورت اتحاد مکان نماز، امکان آگاهی مأموم از نماز امام جهت تبعیت از او کفایت میکند و اگر نماز در مسجد اقامه شود، با فاصله زیاد بین صفوف نیز نماز جماعت صحیح است و اگر در خارج از مسجد اقامه شود، برخی رعایت فاصله کمتر از 300 ذراع و برخی نزدیکی عرفی را لازم میدانند و گروهی نزدیکی صفوف را لازم نمیدانند. در این مقاله با روش توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانهای و با هدف دستیابی به حکم شرعی اتصال صفوف نماز جماعت و تبیین مقدار فاصله بین صفوف، به بررسی و تحلیل دیدگاههای مختلف در این زمینه پرداخته میشود. طبق یافتههای تحقیق و دیدگاه نگارنده، لزوم رعایت فاصله یک قدم متعارف بین صفوف چه در مسجد و چه خارج از آن، با مقتضای احتیاط در شبهه وجوبی که دائر بین اقل و اکثر ارتباطی است، تناسب دارد و اتحاد مکان نماز در این حکم مدخلیتی ندارد.
نماز جماعت
اتصال صفوف
امام و مأموم
اتصال عرفی
اتحاد مکان
2020
02
20
20
27
https://foroughevahdat.mazaheb.ac.ir/article_111074_dd6b88f681379faaffda3a254b7f0177.pdf
مطالعات تقریبی مذاهب اسلامی (فروغ وحدت)
2252-0678
2252-0678
1398
15
52
امکان سنجی اعمال خیار شرط منفصل از دیدگاه مذاهب اسلامی
محمدرضا
کیخا
عبدالله
فتوحی
خیار شرط از جمله نهادهای حقوقی پرکاربرد در فقه و حقوق اسلامی و تأثیرگذار در روابط بین متعاقدین قراردادها میباشد که فقهای مذاهب اسلامی کم و کیف و شرایط و ضوابط آن را تبیین کردهاند. یکی از مباحث مهم و اختلاف برانگیز پیرامون این خیار، آن است که آیا مدت خیار، حتماً متصل به عقد باشد، یا اینکه میتواند منفصل از آن هم باشد؟ همه مذاهب اسلامی اصل خیار شرط را پذیرفتهاند؛ جمهور فقهای اهلسنت، منفصل بودن آن را صحیح نمیدانند، اما فقهای امامیه و ابویوسف حنفی شرط منفصل را صحیح میدانند. یافتههای این پژوهش که به روش توصیفی ـ تحلیلی انجام شده است، نشان میدهد که نظریه امامیه و ابویوسف به دلیل وجود مصلحت عقلایی و اطلاق دلایل مشروعیت خیار شرط و عموم روایت «المؤمنون عند شروطهم» و عدم تخصیص یا تقیید آنها و نیز شمول فلسفه مشروعیت خیار شرط، از قوت بیشتری برخوردار است. در نتیجه، قرارداد شرط منفصل صحیح خواهد بود.
خیار
شرط
متصل
منفصل
مذاهب اسلامی
2020
02
20
28
34
https://foroughevahdat.mazaheb.ac.ir/article_111131_cba05aa1442834d4dc9bb12a77549e35.pdf
مطالعات تقریبی مذاهب اسلامی (فروغ وحدت)
2252-0678
2252-0678
1398
15
52
بررسی تطبیقی تصدی منصب ولایت و رهبری جامعه توسط بانوان در فقه مذاهب اسلامی و حقوق ایران
احمد
خسروی
ایوب
شافعی پور
مهران
آبشیرینی
یکی از مسائل مورد بحث در فقه اسلامی، جواز یا عدم جواز تصدی مناصب ولایی، همچون رهبری حکومت توسط بانوان است. در این نوشتار با روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی تطبیقی این مسئله در فقه مذاهب اسلامی و حقوق ایران پرداخته میشود. در فقه مذاهب اسلامی جز یک فرقه (شبیبیه)، همگی قائل به عدم جواز تصدی این منصب توسط زنان میباشند. نظام حقوقی ایران به بهترین نحو بین حاکمیت قواعد شرع (اراده خداوند) و قواعد موضوعه (اراده مردم) آشتی برقرار کرده و مدیریت جامعه بر مبنای قواعد شرعی را بر عهده ولیفقیه و مدیریت بر مبنای قواعد موضوعه را بر عهده رهبر منتخب مردم قرار داده است و ممنوعیت تصدی زنان را صرفاً در بعد فقهی و آن هم منصب ولایت فقیه برمیشمارد. از جهت حقوق موضوعه ممنوعیتی در این خصوص دیده نمیشود.
رهبری
ولایت
بانوان
فقه مقارن
حقوق موضوعه
2020
02
20
35
48
https://foroughevahdat.mazaheb.ac.ir/article_111158_5c87e829860947c767d5509999588a75.pdf
مطالعات تقریبی مذاهب اسلامی (فروغ وحدت)
2252-0678
2252-0678
1398
15
52
چگونگی مواجهه علامه طباطبایی با نظرات زمخشری در تفسیر المیزان
امان اله
ناصری کریموند
علی
مطوری
علامه طباطبایی در خلال بحثهای تفسیری خود، آرای مفسران فریقین را بهطور گسترده مورد استناد، بررسی و قضاوت قرار داده است. یکی از این تفاسیر که از نظر ایشان دارای ارزش ویژهای میباشد، تفسیر الکشاف زمخشری است. علامه در مواردی به این تفسیر استناد و از آن بهرهگیری نموده و در موارد متعددی نظرات تفسیری وی را تأیید نموده است. همچنین در موارد مختلفی به بررسی و مقایسه دیدگاه زمخشری با آرای خود یا دیگر مفسران پرداخته و گاهی نیز لغزشهای تفسیری زمخشری را ذکر و با دلایل و مستندات قرآنی به نقد و رد آن نظرات پرداخته است. این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی و با هدف بررسی چگونگی مواجهه علامه با نظرات زمخشری در تفسیر المیزان به نگارش درآمده است. بدین ترتیب نگارنده پس از کشف گونههای مختلف بررسیهای علامه در المیزان، نمونههایی از آیاتی را که در آن به بررسی تفسیر الکشاف پرداخته شده، به عنوان شاهد مثال ذکر میکند. البته در بحثهای اختلافی پس از ذکر دیدگاه زمخشری و بیان قضاوت علامه نسبت به آن، نظرات این دو مفسر بر چند تفسیر مرجع از مفسران شیعه و اهلسنت (بهعنوان تفاسیر معیار) عرضه شده که غالباً دیدگاه علامه، به دلیل مستند بودن به قرآن، صحیحتر بوده و گاهی نیز نظر زمخشری بر نظر علامه ترجیح داده میشود. در نتیجه گرچه دو مفسر در مواردی اختلافنظر دارند، اما در موارد قابل توجهی فهم نسبتاً مشترکی از قرآن داشتهاند، بهطوری که علامه در مواردی نظرات زمخشری را تأیید نموده و به آرای ایشان استناد مینماید و در مباحثی نیز به تنقیح، تصحیح و نقد اقوال وی میپردازد.
تفسیر المیزان
محمدحسین طباطبایی
الکشاف
جارالله زمخشری
نظرات زمخشری
2020
02
20
49
63
https://foroughevahdat.mazaheb.ac.ir/article_111187_ca1a96eaf06546c9af011cd4abdc55e2.pdf
مطالعات تقریبی مذاهب اسلامی (فروغ وحدت)
2252-0678
2252-0678
1398
15
52
ماهیت نفخ صور از دیدگاه مفسران شیعه و اهلسنت
سید احمد
موسوی باردئی
خدیجه
حسین زاده
نفخ صور یکی از «اشراط الساعة» است که مفسران در زمینه چیستی و تعداد آن اختلافنظر دارند. از این رو، نوشتار حاضر در صدد است با ادله نقلی به روش توصیفی ـ تحلیلی دیدگاه برگزیده را مشخص نماید. نتیجه آنکه استشهاد به ادله قرآنی و «اصالة الحقیقة»، ما را به این امر رهنمون میکند که الفاظ برای ارواح و اهداف معانی وضع شدهاند و نفخ صور فعل وجودی احیا و اماته است. تعداد نفخات صور طبق نصِ آیات، روایات و دلیل عقلی، سه نفخه است. فاعل مستقیم آن خداوند متعال است و گاهی غیرمستقیم به اسرافیل یا مأموران اسرافیل، اسناد داده شده است.
ماهیت نفخ صور
نفخه اماته
نفخه احیا
آیه 68 زمر
2020
02
20
64
77
https://foroughevahdat.mazaheb.ac.ir/article_111189_5d111d1b2b6f84c220d008283afb59f5.pdf
مطالعات تقریبی مذاهب اسلامی (فروغ وحدت)
2252-0678
2252-0678
1398
15
52
مبانی و شاخصههای توسعه از منظر قرآن کریم
عاطفه
زرسازان
آمنه
زنجانپور
در تمدن نوین اسلامی، توجه به رشد و توسعه، جایگاه محوری دارد؛ زیرا نقش توسعه در تحول انسان و جامعه در ادوار گوناگون تاریخی مورد تأیید قرآن واقع شده و کارکردهای آن در ابعاد مختلف، سبب تحول ملتها گردیده است. از این رو، مبانی و شاخصههای توسعه، دو مفهوم قابل مطالعه در قرآن کریم میباشند که بررسی آنها در این عصر به دلیل توسعههای روزافزون جوامع و کشف مرزبندیهای مکتب اسلام با آنها ضروری مینماید. به همین منظور پژوهش حاضر که به روش توصیفی ـ تحلیلی به رشته تحریر درآمده است، بر مبانی خدا محوری، نفی ستمگری و ظلم پذیری، داشتن هدف و آیندهنگری، آگاهی و دانش، و سعی و تلاش تأکید داشته و شاخصههایی چون ایجاد قدرت و عزتمندی، گسترش عدالت، فقرزدایی، ایجاد عمران و آبادانی، و اشتغالزایی را تبیین کرده است.
توسعه
عدالت
فقرزدایی
قرآن کریم و توسعه
2020
02
20
78
94
https://foroughevahdat.mazaheb.ac.ir/article_111191_ba264565a316b56285c7708a5bd7e6d1.pdf