اندیشه تقریب شیعه و سنی: سیاست سنی‏‌گرایی نادرشاه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانش آموخته دکتری تاریخ ایران دوره اسلامی دانشگاه شیراز

چکیده

موضوع این مقاله سیاست سنی‌گرایی نادرشاه از سال 1148 تا 1160ق است. به علت حمایت رسمی حکومت صفویه (907-1135ق) از مذهب شیعه، اهل‌‌سنت در اقلیت قرار گرفته بودند. تهاجم افغانهای سنی مذهب به اصفهان و تجاوز ترکان عثمانی به خاک ایران به بهانه‌‌های مذهبی، باعث شد نادرشاه برای حل بحران سیاسی موجود و کاهش اختلاف شیعه و سنی، به فکر تقریب این دو مذهب برآید. بنابراین از یک سو مذهب شیعه را همسان سایر فرق قرار داده و از سوی دیگر با ایده تقریب مذهبی و تأسیس مذهب جعفری، در پی حل اختلافات شیعه و سنی برآمد، تا نه تنها از بحران شورشهای ایالات سنی نشین جلوگیری کند، بلکه به اختلافات با عثمانی هم پایان دهد. با این حال گسیختگی سرزمینی و واگرایی مناطق سنی نشین همچنان وجود داشت و حکومت عثمانی نیز تن به چنین مصالحه مذهبی نداد. این تحقیق با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و به روش توصیفی ـ تحلیلی نگارش یافته است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Proximity thoughts of Shi’a and Sonni: Nader Shah’s Sunnite policy

نویسنده [English]

  • zahra abdi
چکیده [English]

The subject of this article is about Sunnite tendency of Nader Shah in 1148 till 1160 (H.A). Because Safavid government was supporting Shi’a (907-1135 H.A) so Sonni were became in minority. The invasion of Sonni Afghans to Esfahan and aggression of Turkish Ottoman to land of Iran with religious excuses made Nader Shah to solve the existing political crisis and decrease Shi’a and Sonni’s conflict, so he consider to Sonni and Shi’a proximity. Therefore, on one hand he conformed Shi’a sect to other sects and on other hand he tries to solve Shi’a and Sonni’s conflict with idea of religious proximity and establishing Jafari’s Sect. Insofar, he not only avoid from crisis of Sonni states’ ructions but also end up to conflicts with Ottoman government. Still land’s rupture and divergence’s lands of Sonni people were also existed and Ottoman government didn’t accept such a religious compromise. This research wrote with utilizing from library sources and with descriptive-analytic method.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Nader Shah
  • religious proximity thought
  • Sonni
  • Shi’a
  • 12th century (H.A)

مراجع

استرآبادی، میرزا مهدی، تاریخ جهانگشای نادری، تصحیح: عبدالله انوار، تهران، انجمن آثار ملی، 1341ش.
بازن، پادری، نامه‌­های طبیب نادرشاه، ترجمه علی­‌اصغر حریری، گیلان، شرق، 1365ش.
پری، جان، کریم خان زند: تاریخ ایران بین سالهای 1747-1779، ترجمه علی محمد ساکی، تهران، آسونه، 1382ش.
حسینی فسایی، میرزا حسن، فارسنامه ناصری، تصحیح: منصور رستگار فسایی، تهران، امیرکبیر، 1367ش.
شعبانی، رضا، تاریخ اجتماعی ایران در عصر افشاریه، تهران، دانشگاه تهران، 1359ش.
همو، تاریخ ایران در عصر افشاریه، تهران، سخن، 1388ش.
شیخ نوری، محمدامیر، «چگونگی رسمیت یافتن تشیّع توسط صفویان و پیامدهای آن»، فصلنامه شیعه شناسی، شماره 30، تابستان 1389ش.
غفاری کاشانی، ابوالحسن، گلشن مراد، تصحیح: غلامرضا طباطبایی مجد، تهران، زرین، 1369ش.
فریزر، جیمز بیلی، تاریخ نادرشاه افشار، ترجمه ابوالقاسم ناصرالملک، تهران، پاسارگارد، 1363ش.
فلور، ویلم، حکومت نادرشاه افشار، ترجمه ابوالقاسم سری، تهران، توس، 1368ش.
کسروی، احمد، تاریخ پانصد ساله خوزستان، تهران، گوتنبرگ، 1333ش.
کشیشان ژزوئیت، نادرشاه، ترجمه مشفق همدانی، تهران، چاپخانه شرق، 1331ش.
همو، نامه­‌های شگفت­‌انگیز کشیشان ژزوئیت، ترجمه بهرام فره وشی، تهران، مؤسسه علمی اندیشه، بی‌­تا.
کلانتر، میرزا محمد، روزنامه میرزا محمد، تصحیح: عباس اقبال، تهران، طهوری؛ سنایی، 1362ش.
مرعشی صفوی، میرزا محمدخلیل، مجمع التواریخ، تصحیح: عباس اقبال، تهران، طهوری؛ سنایی، 1362ش.
مروی، محمدکاظم، تاریخ عالم آرای نادری، تصحیح: محمدامین ریاحی، تهران، زوار، 1364ش.
میرغلام، محمدغبار، افغانستان در مسیر تاریخ، قم، پیام مهاجر، 1346ش.
مینورسکی، ولادیمیر، ایران در زمان نادرشاه، ترجمه رشید یاسمی، تهران، دنیای کتاب، 1381ش.
هنوی، جونس، زندگی نادرشاه، ترجمه اسماعیل دولتشاهی، تهران، علمی و فرهنگی، 1383ش.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار