اخلاق باور و اصول معرفتی در پژوهشهای تقریبی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه اخلاق دانشگاه تهران

چکیده

هدف اصلی پژوهش حاضر تأثیر بر نخبگان و فرهیختگان مذاهب مختلف اسلامی برای ایجاد همفکری و تقریب بین آنها است. در این صورت، چنین اتفاقی بر دیگر افراد جامعه نیز تأثیرگذار بوده و در نهایت امت واحد اسلامی سامان می­‌یابد. روشن است که هر پژوهش تقریبی می­‌تواند بستری برای همدلی بین فرهیختگان مذاهب مختلف به‌شمار آید. این نوشتار کوشیده است به تحقق پژوهشی موفق یاری رساند. برای این مهم ابتدا «اخلاق باور به تقریب مذاهب اسلامی» را تبیین نموده و بیان داشته است که شواهد و قراینی برای ضرورت تقریب مذاهب وجود دارد که سبب می­‌شود فرد به چنین ضرورتی باور داشته و در قبال آن مسئول باشد. همچنین اصولی معرفتی از قبیل انسجام گزاره­‌ها و وجود باورهای مبنایی و پایه را معرفی و تبیین می­‌نماید. نتیجه سخن اینکه معرفی چنین اصولی می­‌تواند بستر را برای اعتنا و اعتماد فرهیختگان و اندیشمندان پیرو مذاهب مختلف اسلامی فراهم آورد، تا در نتیجه با سبکی علمی­‌تر امر تقریب بین مذاهب اسلامی را مورد توجه قرار دهند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Ethics of Belief and Epistemological Principles in Proximity Studies

نویسنده [English]

  • Behrouz Mohammadi Munfared
Assistant Professor at Tehran University
چکیده [English]

The main purpose of this study is to influence the intellectuals of different Islamic denominations to create consensus and proximity between them. In this case, such an event will affect other members of society and eventually the Unified Islamic Ummah will be organized. It is clear that any proximity study can be considered as a background for sympathy between thinkers of different denominations. This article tries to realize a successful research. In order to do this, firstly, the ethics of belief in the proximity of Islamic denominations is explained, and it has been stated that there is evidence for the necessity of bringing denominations closer together, which makes a person believe in such a necessity and be responsible for it. It also introduces and explains epistemological principles such as coherence between propositions and the existence of fundamental beliefs. The conclusion is that the introduction of such principles can provide a platform for the attention and trust of thinkers following different Islamic denominations, so that as a result, with a more scientific style, they can consider the issue of proximity between Islamic denominations.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ethics of Belief
  • Proximity Study
  • Epistemological Principles
  • Value Principles

مراجع

قرآن کریم.
أبکار الأفکار فی أصول الدین، علی بن ابی‌علی آمدی، قاهره، دارالکتب و الوثائق القومیة، 1423ق.
أصول الفقه، محمدرضا مظفر، قم، مکتب الاعلام الإسلامی، 1373ش.
الإعتقادات، محمد بن علی ابن‌بابویه، ترجمه محمدعلی حسنی، تهران، علمیه اسلامیه، 1371ش.
الاقتصاد فی الاعتقاد، محمد بن محمد غزالی، بیروت، دارالکتب العلمیة، 1409ق.
الإلهیات على هدى الکتاب و السنة و العقل، جعفر سبحانى، قم، المرکز العالمی للدراسات الإسلامیة، 1412ق‏.
بحار الأنوار، محمدباقر بن محمدتقی مجلسی، بیروت، مؤسسة الوفاء، 1403ق.
تاریخ ابن‌خلدون، عبدالرحمن بن محمد ابن‌خلدون، بیروت، دارالفکر، 1408ق.
تاریخ جامع ادیان، جان بایر ناس، ترجمه علی‌اصغر حکمت، تهران، علمی و فرهنگی، 1377ش.
توجیه باور اخلاقی، بهروز محمدی منفرد، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 1397ش.
شرح المواقف، میر سید شریف ایجی، قم، الشریف الرضی، 1325ق.
عقل و ایمان، آلوین پلانتینگا و نیکولاس ولترستورف، ترجمه بهناز صفری میان رشیدی، قم، دانشگاه قم؛ اشراق؛ انجمن معارف اسلامی ایران، 1381ش.
"قرآن مصون از تحریف (بررسی دیدگاه علامه طباطبایی)"، امیررضا اشرفی، مجله معرفت، شماره 122، 1386ش.
کشف الشبهات، محمد بن عبدالوهاب تمیمی، ریاض، وزارة الشؤون الإسلامیة و الأوقاف و الدعوة و الإرشاد، 1418ق.
کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد، حسن بن یوسف حلی، صیدا، مطبعة العرفان، 1353ق.
گوهر مراد، عبدالرزاق بن علی فیاض لاهیجی، تهران، اسلامیه، بی­‌تا.
اللؤلؤ المکین من فتاوی فضیلة الشیخ ابن‌جبرین، عبدالله بن عبدالرحمن ابن‌جبرین، ریاض، بی‌نا، بی‌تا.
المباحث المشرقیة فی علم الإلهیات و الطبیعیات، محمد بن عمر فخررازی، قم، بیدار، 1411ق.
"معنای زندگی از دیدگاه جان کاتینگهام"، امیرعباس علی‌زمانی و مریم دریانی اصل، مجله الهیات تطبیقی، سال اول، شماره 1، بهار 1389ش.
المنطق، محمدرضا مظفر، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1379ش.
المیزان فی تفسیر القرآن، سید محمدحسین طباطبایی، قم، اسماعیلیان، 1393ق.
نهج البلاغه، محمد بن حسین شریف رضی.
Epistemology, Richard Fumerton, Blackwell Publishing Ltd, 2006.
Epistemology: An introduction to Theory of knowledge, Nicholas Rescher, New York, University of New York, 2003.
Epistemic Relativism: A Constructive Critique, Markus Seidel, Springer, 2014.
“Nihilism”, Encyclopædia Britannica, Ultimate Reference Suite, Chicago, Encyclopædia Britannica, 2008.
“The Ethics of Belief”, William Kingdon Clifford, in his Lectures and Essays, Vol.2, London, MacMillan & Co., 1879.
“The meaning of life”, T. Metz, Stanford Encyclopedia of philosophy, First published Tue May 15, 2007; substantive revision Mon Jun 3, 2013.
The Structure of Empirical Knowledge, Laurence Bonjour, Cambridge, Mass, Harvard University Press, 1985.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار