روزه مشاغل سخت از دیدگاه مذاهب فقهی اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه شیراز

2 دانشجوی کارشناسی ارشد فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه شیراز

چکیده

این پژوهش که به روش توصیفی ـ تحلیلی انجام شده است، حکم روزه مشاغل سخت همچون نانوایی، آتش نشانی و ... را از نگاه مذاهب فقهی اسلامی بررسی می‌کند. از این پژوهش برمی‌آید که اختلاف مذاهب فقهی اسلامی درباره جواز افطار صاحبان مشاغل سخت، معلول عوامل چندی است، از جمله: 1- اختلاف در ضابطه مشقت و انطباق عنوان مشقت بر این مشاغل. 2- اختلاف در انطباق عنوان مریض بر مشاغل سخت و عدم آن. 3- اختلاف در اینکه کدام‌یک از روزه و شغل سخت مهم‌تر هستند؛ از همین روی فقهای اهل‌سنت روزه نگرفتن را به خاطر امر مهم‌تر جهاد جایز دانسته‌اند و برخی از فقهای اسلامی بر این باورند که در صورت امکان، صاحبان این مشاغل باید شغل یا ساعت کار خود را تغییر دهند، یا آنکه مسافرت کنند. 4- اختلاف در اینکه آیا علم به پیدایش مشقت برای جواز افطار روزه‌دار مشاغل سخت کافی است یا خیر؟

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Fasting for People with Difficult Jobs from the Perspective of Islamic Jurisprudential Denominations

نویسندگان [English]

  • Morteza Rahimi 1
  • Jafar Zibaee Nejad 2
1 Associate Professor at Shiraz University
2 M.A student at Shiraz University
چکیده [English]

This research was conducted using descriptive-analytic methodology and investigates fasting for people with difficult jobs like bakery, firefighting etc. from the perspective of jurisprudential denominations. It was found that the inconsistencies about fast breaking for difficult jobs are due to a number of factors as follows: 1. Discrepancies over the criterion for difficulty and compliance of the term “difficulty” in these jobs; 2. Inconsistency over the adaptation of the term “patient” for difficult jobs; 3. Disagreement on deciding which one is more important: fasting or difficult jobs? Accordingly, Sunni jurists believe that breaking the fast is permitted because of a more significant affair that is Jihad. Some other jurists suggest that such people change their jobs or working hours or go on a trip to break their fast; 4. Contradiction over the fact that if knowing about the difficulty is enough to break the fast or not?

کلیدواژه‌ها [English]

  • Fasting
  • Difficult Jobs
  • Jurisprudential Denominations
  • Difficulty

مراجع

قرآن کریم، ترجمه عبدالمحمد آیتی، تهران، سروش، 1374ش.
أحکام القرآن، احمد بن علی جصاص، بیروت، دارإحیاء التراث العربی، 1405ق.
أرشیف ملتقی أهل الحدیث، 1432ق: www.ahlalhdeeth.com
الأساس فی السنة و فقهها (العبادات فی الإسلام)، سعید حوی، بی‌جا، دارالسلام، 1414ق.
استفتائات، سید روح‌الله خمینی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1422ق.
استفتائات، سید موسی شبیری زنجانی، قم، دفتر آیة‌الله شبیری زنجانی، 1396ش.
الأشباه و النظائر، زین‌الدین بن ابراهیم ابن‌نجیم مصری، بیروت، دارالکتب العلمیة، 1400ق.
الأقطاب الفقهیة علی مذهب الإمامیة، محمد بن علی ابن‌ابی‌جمهور احسائی، قم، کتابخانه آیةالله مرعشی نجفی، 1410ق.
الانتصار، علی بن حسین شریف مرتضی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1415ق.
تحفة المحتاج فی شرح المنهاج، احمد بن محمد ابن‌حجر هیتمی، مصر، المکتبة التجاریة الکبری، 1357ق.
جامع البیان فى تفسیر القرآن، محمد بن جریر طبرى، بیروت، دارالمعرفة، 1412ق.
جامع الفتاوی، قرق امره حمیدی حنفی، نسخه خطی، در کتابخانه مجلس شورای اسلامی، [شماره IR10-31106]، 860ق.
جامع مسائل الأحکام لما نزل بالقضایا من المفتین و الحکام، محمد بن احمد برزلی مغربی، بیروت، دارالغرب الإسلامی، 2002م.
الدر الثمین و المورد المعین، محمد بن احمد میارة مالکی، قاهره، دارالحدیث، 1429ق.
الدین الخالص أو إرشاد الخلق إلی دین الحق، محمود محمد خطاب سبکی، بی‌جا، المکتبة المحمودیة السبکیة، 1397ق.
رد المحتار علی الدر المختار، محمدامین بن عمر ابن‌عابدین، ریاض، دار عالم الکتب، 1423ق.
سایت آیةالله شبیری زنجانی: zanjani.ir
سایت آیةالله مکارم شیرازی: https://makarem.ir
سایت دارالإفتاء المصریة: www.dar-alifta.org
سایت کتابخانه مدرسه فقاهت: lib.eshia.ir
سنن أبی‌داود، سلیمان بن اشعث ابوداود سجستانی، بیروت، المکتبة العصریة، بی‌تا.
شرح مختصر الطحاوی، احمد بن علی جصاص، بیروت، دارالبشائر الإسلامیة، 1431ق.
الکافی، محمد بن یعقوب کلینی، قم، دارالحدیث، 1429ق.
کتاب الصیام من شرح العمدة، احمد بن عبدالحلیم ابن‌تیمیه، قاهره، دارالأنصاری، 1417ق.
عیون الحقائق الناظرة فی تتمة الحدائق الناضرة، حسین بن محمد آل عصفور، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1414ق.
فتاوی الأزهر، موقع وزارة الأوقاف المصریة.
فتاوى اللجنة الدائمة ـ المجموعة الأولى، احمد بن عبدالرزاق دویش، ریاض، رئاسة إدارة البحوث العلمیة و الإفتاء، بی‌تا.
فتاوی نور علی الدرب، عبدالعزیز بن عبدالله بن باز، ریاض، مؤسسة الشیخ عبدالعزیز بن باز الخیریة، بی‌تا.
فقه الأعذار الشرعیة و المسائل الطبیة، سید ابوالقاسم خویی، قم، دارالصدیقة الشهیدة(س)، 1427ق.
الفقه المیسر، عبدالله بن محمد طیار، عبدالله بن محمد مطلق و محمد بن ابراهیم موسی، ریاض، مدار الوطن، 1432ق.
القندیل فی فقه الدلیل، عبدالحق بن عبداللطیف، بیروت، دارالکتاب العربی، 1408ق.
القواعد و الفوائد، محمد بن مکی شهید اول، قم، کتاب‌فروشی مفید، 1400ق.
مجموع فتاوی، عبدالعزیز بن عبدالله بن باز، ریاض، دارالقاسم، 1420ق.
المرجان فی أهم مسائل رمضان، محبرة داعی، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا.
معجم مقاییس اللغة، احمد ابن‌فارس، قم، مکتب الاعلام الإسلامی، 1404ق.
المقنعة، محمد بن محمد مفید، قم، کنگره جهانی هزاره شیخ مفید، 1413ق.
منحة السلوک فی شرح تحفة الملوک، محمود بن احمد عینی، قطر، وزارة الأوقاف والشؤون الإسلامیة، 1428ق.
من لایحضره الفقیه، محمد بن على ابن‌بابویه، قم‏، دفتر انتشارات اسلامى، 1413ق.
الموسوعة الفقهیة، علوی بن عبدالقادر سقاف، مؤسسة الدرر السنیة، 1433ق.
موقع سماحة الشیخ یوسف القرضاوی: https://www.al-qaradawi.net/node/3739
نضد القواعد الفقهیة علی مذهب الإمامیة، مقداد بن عبدالله سیوری حلی، قم، کتابخانه آیةالله مرعشی نجفی، 1403ق.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار