علل درگیریهای مذهبی در بغداد دوره آل بویه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری تاریخ اسلام دانشگاه مذاهب اسلامی

چکیده

منابع تاریخی از گسترش درگیریها و اختلافات مذهبی در دوره حاکمیت آل­‌بویه در بغداد سخن گفته‌اند. این در حالی است که سالها پیش از تسلّط آل‌­بویه بر این شهر، اهل سنت و شیعیان در این شهر سکونت داشته‌اند. مسئله این پژوهش این است که با قدرت یافتن آل­‌بویه در قالب حکومتی شیعه‌مذهب، در سیاستهای این حاکمیت و مدیریت امور جاری بغداد چه تغییراتی رخ داد که موجب بروز اختلافات مذهبی گردید. آنچه از خلال بررسی منابع به دست می‌آید نشان‌دهنده عواملی است که مهم‌ترین آنها عبارت‌اند از: 1ـ تعصبات مذهبی عوام شیعیان و اهل سنت 2ـ رفتارهای حاکمان جامعه، ضعف مدیریتی و قدرت سیاسی آنان در این دوره 3ـ انگیزه‌های اقتصادی 4ـ نقش‌آفرینی عالمان و فقیهان بغداد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Causes of Sunni-Shia Religious Conflicts in Baghdad in the Period of Buyid Dynasty

نویسنده [English]

  • Mahdi Khazaei
Ph.D. student of Islamic Schools University
چکیده [English]

Historical sources have spoken about the spread of religious conflicts during the rule of Buyid Dynasty in Baghdad. This is while many years before Buyid Dynasty dominated in that city, Sunni and Shiites resided in that city. The main problem in this study is that with the power of Buyid Dynasty in the form of a Shiite government, what changes have been created in the policies of this sovereignty and the management of affairs in Baghdad which have led to religious conflicts. A review of the sources indicates some factors among which the most important are: 1) Religious Fanaticism of Shiite and Sunni Muslims 2) The behaviors of community rulers, their weakness in management and their political power in this period 3) Economic motives 4) Role playing of the scholars and jurisprudents of Baghdad.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Buyid Dynasty
  • Baghdad
  • religious conflicts
  • Shia
  • Sunni

مراجع

ابن­‌اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، بیروت، دارصادر، 1385ق.
ابن­‌تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهرة فی ملوک مصر و القاهرة، قاهره، وزارة الثقافة و الارشاد القومی؛ مؤسسة المصریة­ العامة، بی‌­تا.
ابن­‌جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم فی تاریخ الامم و الملوک، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1412ق.
ابن­‌خلدون، عبدالرحمن بن محمد، العبر تاریخ ابن­‌خلدون، ترجمه عبدالمحمد آیتی، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1363ش.
همو، دیوان المبتدأ و الخبر، بیروت، دارالفکر، 1408ق.
ابن­‌طقطقی، محمد بن علی، الفخری فی الآداب السلطانیة و الدول الاسلامیة، بیروت، دارالقلم العربی، 1418ق.
ابن­‌عماد حنبلی، عبدالحی بن احمد، شذرات الذهب فی اخبار من ذهب، دمشق؛ بیروت، دار ابن­‌کثیر، 1406ق.
ابن­‌کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة، بیروت، دارالفکر، 1407ق.
بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد أو مدینة­ السلام، بیروت، دارالکتب العلمیه، بی‌­تا.
ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، بیروت، دارالکتاب العربی، 1413ق.
شریف رضی، محمد بن حسین، دیوان الشریف الرضی، شارح: یوسف شکری فرحات، بیروت، دارالکتاب العربی، 1413ق.
صابی، هلال بن محسن، الوزراء أو تحفة ­الامراء فی تاریخ الوزراء، قاهره، دارالآفاق العربیة، 1985م.
طقوش، محمدسهیل، دولت عباسیان، ترجمه حجت­‌الله جودکی، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1380ش.
طهماسبی، ساسان، «کرخ در دوره آل بویه»، فصلنامه تاریخ اسلام، شماره 13، بهار 1382ش.
فقیهی، علی‌اصغر، تاریخ آل بویه، تهران، سمت، 1390ش.
قزوینی، زکریا بن محمد، آثار البلاد و اخبار العباد، بیروت، دارصادر، 1380ق.
مسکویه رازی، ابوعلی، تجارب الامم، تهران، سروش، 1379ش.
مقدسی، محمد بن احمد، احسن التقاسیم فی معرفة­ الاقالیم، ترجمه علینقی منزوی، تهران، شرکت مؤلفان و مترجمان، 1361ش.
موسوی، سید حسن، زندگی سیاسی و فرهنگی شیعیان بغداد، قم، بوستان کتاب، 1381ش.
میرخواند، محمد بن خاوندشاه، تاریخ روضة­ الصفا فی سیرة­ الانبیاء و الملوک و الخلفاء، تهران، اساطیر، 1380ش.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار