بررسی سلفی‌گری در رویکرد کلامی ابن‌کثیر و آلوسی با محوریت مبحث لوازم توحید

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)

2 دکترای علوم قرآن و حدیث دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

اتباع سلفیه برای حجیّت­‌بخشی به ادعاهای خود برآنند تا علمای برجسته اسلامی اعصار مختلف را به مکتب خود منتسب کنند. در این نوشتار به بررسی تطبیقی صحت انتساب ابن­‌کثیر و آلوسی به جریان سلفیه پرداخته شده است؛ همچنین مسئله لوازم توحید به‌عنوان چالش‌برانگیزترین مسئله میان سلفیه و دیگر فرق کلامی، در خلال دو اثر گران‌سنگ تفسیر القرآن العظیم و روح المعانی مطمح نظر قرار گرفته است. در این میان به آرای ابن­‌تیمیه به‌عنوان پایه‌گذار مؤلفه‌های جریان سلفیه برای سنجه و سنگ محک سلفی­‌گری دو مفسر توجه شده است. در نهایت باید گفت: ابن­‌کثیر و آلوسی چنان اختلاف فکری عمیقی، در غالب مباحث لوازم توحید، با ابن­‌تیمیه و قاطبه سلفیها دارند که می­‌توان به انتساب این دو تن به مکتب سلفیه به جد تردید کرد؛ به‌علاوه تشتت آرای اندیشمندان منتسب به جریان سلفیه، در مبحث مهمی چون توحید، معرفی این جریان به‌عنوان مکتب واجد مبانی و منهج استوار و نظام‌مند را با اشکال روبه­‌رو خواهد ساخت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of Salafism in Theological Approach of Ibn Kathir and Alousi by Focusing on the Requirements of Monotheism

نویسندگان [English]

  • Mohammad Molavi 1
  • Hamid Imandar 2
1 Assistant Professor of Imam Khomeini International University
2 Ph.D. of Ferdowsi University of Mashhad
چکیده [English]

In order to authenticate their claims, followers of Salafism try to attribute prominent scholars of different eras to their school of thought. This research is going to explore the correctness of attribution of Ibn Kathir and Alousi to the Salafi movement. In this regard and based on two commentaries of the Quran, Tafsir al-Quran al-‘Adhim and Ruh al-Ma‘ani, the requirements of monotheism as the most challenging topic between Salafism and other theological schools of thought will be studied. Also, this research focuses on the viewpoints of Ibn Taymiyyah, the founder of Salafism, as a criterion for evaluation of these two commentators. The conclusion is that Ibn Kathir and Alousi have deep differences in the discussions about requirements of monotheism with Ibn Taymiyyah and other Salafi scholars. Therefore, we can doubt in attribution of Ibn Kathir and Alousi to the Salalfi School of thought. In addition, deep dissension among Salafi scholars in an important issue like monotheism can put introducing Salafism as a solid and systematic school of thought under a big question mark.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ibn Kathir
  • Alousi
  • Salafism
  • Requirements of Monotheism

مراجع

آلوسی، محمود بن عبدالله، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم و السبع المثانی، بیروت، دارالکتب العلمیة، 1415ق.
ابن­‌تیمیه، احمد بن عبدالحلیم، الاستغاثه، ریاض، مکتبة­ الغرباء ­الأثریة، بی­‌تا.
همو، الجواب الباهر فی زوار المقابر، ریاض، الرئاسة العامة لإدارات البحوث العلمیة و الإفتاء و الدعوة و الإرشاد، 1984م.
همو، الرد علی الإخنائی، قاهره، المطبعة السلفیة، بی­‌تا.
همو، الفتاوی الکبری، بیروت، دارالکتب العلمیة، 1408ق.
همو، زیارة القبور و الاستنجاد بالمقبور، طنطا، دارالصحابة للتراث، 1992م.
همو، قاعدة جلیله فی التوسل و الوسیله، ریاض، إدارة البحوث العلمیة، 1419ق.
همو، مجموع الفتاوی، بی­‌جا، مکتبة ابن­‌تیمیه، بی­‌تا.
ابن­‌کثیر، اسماعیل بن عمر، تفسیر القرآن العظیم، بیروت، دارالکتب العلمیة، 1419ق.
ارنؤوط، عبدالقادر، مجموعة التوحید، دمشق، دارالبناء، 1987م.
براک، عبدالرحمن بن ناصر، شرح القواعد الأربع، مؤسسة شبکة نور الإسلام، 1431ق.
بن­‌باز، عبدالعزیز، شرح کتاب التوحید، طنطا، دارالضیاء، 2001م.
ذهبی، محمدحسین، التفسیر و المفسرون، بیروت، دارإحیاء التراث العربی، بی­‌تا.
سقاف، علوی بن عبدالقادر، الموسوعة­ العقدیة، بی­‌جا، موقع الدرر السنیة، 1433ق.
شاکر، احمد محمد، عمدة­ التفسیر عن الحافظ ابن­‌کثیر، بی­‌جا، دارالوفاء، 1426ق.
عبدالحمید، محسن، الآلوسی مفسراً، بغداد، مطبعة المعارف، 1968م.
قرنی، عبدالله، ضوابط التکفیر عند اهل­‌السنة و الجماعة، بیروت، مؤسسة الرسالة، 1992م.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار