مفهوم شناسی جنت در قرآن کریم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه امام صادق(ع)

2 دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه مذاهب اسلامی

چکیده

در قرآن کریم از انواع مختلفی از جنت نام برده شده که اوصاف و درجات آنها نیز باهم متفاوت است. بررسی اصناف و القاب جنت در قرآن کریم از دیدگاه تفاسیر مهم فریقین و نیز تحلیل مراتب گوناگون آن در قرآن کریم از مهم‌ترین اهداف این مقاله است. براساس یافته‌های این مقاله که به روش توصیفی ـ تحلیلی به رشته تحریر درآمده است، اوصاف و درجات مطرح شده در قرآن کریم در نهایت جزء یک جنت واحد هستند و تفاوت آنها در تفاوت ایمان و عمل صالح بهشتیان است. در بهشت نظام فعلی برچیده شده و تنها سببی که در آنجا کارگر است، اراده و خواست آدمی است که هرچه بخواهد خدا برایش خلق می‌کند. هرکس مرتبه بالاتری در بهشت دارد، از مراتب پایین‌تر هم بهره‌مند است، ولی هرکس در مرتبه پایین‌تر باشد، از مراتب فوق مرتبه خود، بهره‌ای ندارد. باطن هر نعمت بهشتی، حقیقت اسمی از اسمای الهی است. مقام علیین بالاترین درجه بهشت است که مشابه مقام وسیله است که مقربان الهی در آنجا سکنی دارند. بهشت مانند وجود انسان یک بعد مثالی و ملکوتی و یک بعد مادی و طبیعی دارد. بهشتیان در بهشت، در سلامت و امنیت کامل هستند و با تسبیح و تقدیس الهی به درجات کمال بیشتری نیز نایل می‌شوند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Conceptology of the Heaven in the Holy Quran

نویسندگان [English]

  • Abbas Musallai Pour Yazdi 1
  • Fatemeh Khiweh 2
1 Associate Professor of Imam Sadegh (PUH) University
2 Ph.D. student of Islamic Schools University
چکیده [English]

The Holy Quran states about different kinds of heavens, their features and their ranks. Investigating the different kinds and attributes of heavens in the holy Quran from the viewpoints of important Islamic interpretations and their methods of analysis are the crucial aims of this study. According to the results of this paper, through descriptive analytical method, the attributes and ranks of the paradise belong to the same and unique heaven and the differences result from the good deeds and faith of the residents of the heaven. Totally the paradise is the apparition of the deeds of the pious souls, as the faith’s ranks are different, the paradise ranks are different too. All of these blesses and ranks are dedicated to all the believers according to their piety and deeds and will be visualize in paradises (The blessed gardens with abundant trees) or meeting with Allah at the next world. Those who are in upper ranks of the paradise may enjoy the lower ranks too. But those who are in lower ranks may not profit from the upper ranks above all, the paradise is an ideal perfection of inhabitant of paradise and they are pleased of their status and do not want to exit from that kind of blessed and joyous place. The heaven looks like the man has the spiritual and material dimensions. Those magnanimous are everlasting, safe and healthy and reach more excellences through praising the greatness of Allah.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Heaven
  • Dar al-Salam
  • Dar al-Ridha
  • Gardens
  • Blesses
  • Paradise

مراجع

قرآن کریم، ترجمه ناصر مکارم شیرازی.
ابن‌عاشور، محمدطاهر بن محمد، التحریر و التنویر، بیروت، دارإحیاء التراث العربی، 1422ق.
ابن­‌عربی، محمد بن علی، تفسیر ابن­‌عربی، بیروت، دارإحیاء التراث العربی، 1422ق.
ابن‌منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، قم، نشر ادب حوزه، 1405ق.
ابوالفتوح رازی، حسین بن علی، روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن، مشهد، بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، 1408ق.
بحرانی، هاشم بن سلیمان، البرهان فی تفسیر القرآن، تهران، بنیاد بعثت، 1416ق.
جوادی آملی، عبدالله، ادب فنای مقربان، به کوشش محمد صفایی، قم، اسراء، 1389ش.
همو، تسنیم، قم، اسراء، 1389ش.
همو، سیره پیامبران در قرآن، به کوشش علی اسلامی، قم، اسراء، 1389ش.
همو، سیره رسول اکرم، به کوشش حسن واعظی محمدی، قم، اسراء، 1387ش.
همو، صهبای حج، به کوشش حسن واعظی محمدی، قم، اسراء، 1388ش.
حویزی، عبدعلی بن جمعه، تفسیر نور الثقلین، قم، اسماعیلیان، 1415ق.
دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه، تهران، سازمان لغت‌نامه دهخدا، 1352ش.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، دمشق، دارالقلم؛ بیروت، الدار الشامیة، 1412ق.
سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، الدر المنثور فی التفسیر المأثور، قم، کتابخانه آیة‌الله مرعشی نجفی، 1404ق.
صادقی تهرانی، محمد، الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن و السنة، قم، فرهنگ اسلامی، 1365ش.
طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1417ق.
طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، ناصرخسرو، 1372ش.
طبری، محمد بن جریر، جامع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دارالمعرفة، 1412ق.
طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت دارإحیاء التراث العربی، بی‌تا.
فخررازی، محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، بیروت، دارإحیاء التراث العربی، 1420ق.
قرشی، سید علی‌اکبر، قاموس قرآن، تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1371ش.
قرطبی، محمد بن احمد، الجامع لأحکام القرآن، تهران، ناصرخسرو، 1364ش.
محمدی ری‌شهری، محمد، بهشت و دوزخ از نگاه قرآن و حدیث، با همکاری سید رسول موسوی، قم، دارالحدیث، 1393ش.
مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، بیروت، دارالکتب العلمیة؛ تهران، مرکز نشر آثار علامه مصطفوی، 1430ق.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار