نقش بیگانگان برای جلوگیری از وحدت جهان اسلام و راهکارهای مصلحان دینی برای مقابله با آن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور

چکیده

بیگانگان برای زدودن وحدت جهان اسلام و بروز اختلاف میان مسلمانان، از روشهای متعددی بهره­‌برداری نموده­‌اند. مقاله حاضر با هدف تبیین اقدامات بیگانگان در راستای ایجاد تفرقه میان مسلمانان و تحریک احساسات ملی­‌گرایانه و همچنین ارائه راهکارهایی برای مقابله با آن فعالیتها نگاشته شده است. ملی‌گرایی اصالت دادن به قومیت و ملیت است و زمینه تفرقه را در میان مسلمانان فراهم می­‌سازد. روش مقاله توصیفی ـ تحلیلی است و از یافته­‌های آن می­‌توان به مهم­‌ترین اقدامات بیگانگان برای زدودن وحدت جهان اسلام از جمله ترویج ملى‏‌گرایى در میان مسلمانان، مهجور کردن آموزه‌های دینی از طریق توسعه فعالیتهای استشراقی، ایجاد و ترویج فرقه­‌های ساختگی، و تهاجم فرهنگی بیگانگان علیه جهان اسلام اشاره کرد. برخی از راهکارهای مقابله با این اقدامات تفرقه­‌افکنانه عبارتند از: برجسته­‌سازی نقش عالمان دینی، ایده تشکیل حکومت اسلامى برای اتحاد، تقویت روحیه وحدت­‌گرایی مسلمانان، و تقویت خودشناسی و خودباوری مسلمانان.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Role of Foreigners to Prevent the Unity of the Islamic World and Solutions of Religious Reformers to Confront Them

نویسنده [English]

  • Yoones Ashrafi Amin
Faculty member at Payame Noor University
چکیده [English]

Aliens have used several methods to scatter the unity of the Ummah and Making disagreements among Muslims. The present article aims to explain the activities of foreigners in forming divisions among Muslims and instigating nationalist sentiments as well as providing solutions to deal with them. Nationalism is the primacy of ethnicity and nationality, and it provides grounds of division among Muslims The article's method is analytical-descriptive and the most important  proceedings of foreigners to scatter the Islamic Ummah, including the promotion of nationalism among Muslims, the extinction of religious teachings through development of secular activities, creation and promotion of fabricated sects and Cultural invasion of aliens against Islamic Ummah are among the findings of the article. Some solutions of these divisive actions are: highlighting the role of religious scholars, the idea of ​​establishing an Islamic government for unity, strengthening the spirit of Muslim unity and strengthening the self-knowledge and self-confidence of Muslims.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Unity of Muslims
  • Foreigners
  • Nationalism
  • Disunion
  • Religious Reformers
قرآن کریم، ترجمه محمدمهدی فولادوند.
"از خود بیگانگی"، ابوالقاسم بشیرى، مجله معرفت، شماره 91، 1384ش.
استراتژی وحدت در اندیشه سیاسی اسلام، احمد موثقی، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، 1375ش.
اسلام و بلادهای نوین، محمد غزالی، ترجمه مصطفی زمانی، تهران، فراهانی، بی‌تا.
اسلام و جهان معاصر، انور جندی، ترجمه حمیدرضا آژیر، مشهد، بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، 1371ش.
اعترافات، محمدعباس عطائی اصفهانی، قم، حضرت عباس(ع)، 1387ش.
"اقبال ستیزه‌گر با غرب"، سید جعفر شهیدی، در شناخت اقبال: مجموعه مقالات کنگره جهانی بزرگداشت علامه اقبال لاهوری، به کوشش غلامرضا ستوده، تهران، دانشگاه تهران؛ وزارت ارشاد اسلامی، 1365ش.
"اقبال، احیای تفکر دینی"، احمد آکوچکیان، در شناخت اقبال: مجموعه مقالات کنگره جهانی بزرگداشت علامه اقبال لاهوری، به کوشش غلامرضا ستوده، تهران، دانشگاه تهران؛ وزارت ارشاد اسلامی، 1365ش.
اندیشه‌ها و جنبشهای نوین سیاسی اجتماعی در جهان عرب، زالمان ایساکوویچ لوین، ترجمه یوسف عزیزی بنی طرف، تهران، علمی و فرهنگی، 1378ش.
انقلاب فرهنگی چین، سید علی محمودی، تهران، وزارت امور خارجه، 1364ش.
بحار الأنوار، محمدباقر بن محمدتقی مجلسی، بیروت، مؤسسة الوفاء، 1403ق.
بررسی اجمالی نهضتهای اسلامی در صد ساله اخیر، مرتضی مطهری، تهران، صدرا، 1394ش.
"تقریب فقهی از دیدگاه امام موسی صدر"، عبدالرحیم اباذری، مجله پگاه حوزه، شماره 207، 1386ش.
تهاجم فرهنگی، محمدتقی مصباح یزدی، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، 1376ش.
چراغی بر فراز راه، سید قطب، ترجمه حسن اکبری مرزناک، تهران، امت، بی‌تا.
خاطرات زندگی حسن البنا، حسن بنا، ترجمه ایرج کرمانی، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1374ش.
خاطرات مستر همفر جاسوس انگلیس در کشورهای اسلامی، هامفری، ترجمه علی کاظمی، قم، اخلاق، 1386ش.
دانشنامه سیاسی (فرهنگ اصطلاحات و مکتبهای سیاسی)، داریوش آشوری، تهران، مروارید، 1387ش.
دنیای اسلام و تهاجم فرهنگی غرب، محمدمهدی آصفی، ترجمه تقی متقی، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، 1380ش.
دیوان شعر، محمد اقبال لاهوری، تصحیح محمد بقائی، تهران، اقبال، 1382ش.
ریشه‌ها و تاریخچه اصولگرایی در مصر، محمدحسین سلطانی فرد، تهران، وزارت امور خارجه، 1386ش.
ریشه‌های غرب‌گرایی و اسلام‌گرایی در ترکیه، داود وفایی، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1380ش.
زعماء الإصلاح فی العصر الحدیث، احمد امین، بیروت، دارالکتاب العربی، بی­‌تا.
سید جمال‌الدین اسدآبادی و بیداری مشرق زمین، سید محمد محیط طباطبایی، قم، کلبه شروق؛ تهران، سماط، 1380ش.
شرار زندگی (شرح اسرار خودی اقبال لاهوری)، محمد بقائی، تهران، فردوس، 1379ش.
شرف الدین، محمدرضا حکیمی، قم، دلیل ما، 1382ش.
شرق شناسی، ادوارد سعید، ترجمه عبدالرحیم گواهی، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1371ش.
شناخت صهیونیسم بین‌الملل و انقلاب اسلامی ایران، سید جواد علم الهدی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1376ش.
شهید سید قطب: آیت جهاد، علی احمدی، تهران، مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، 1383ش.
شیخ محمد عبده رایت اصلاح، مهدی احمدی، تهران، مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، 1383ش.
صحیفه امام، سید روح‌الله خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)، 1379ش.
صحیفه نور، سید روح‌الله خمینی، ت‍ه‍ران‌، م‍رک‍ز م‍دارک‌ ف‍ره‍ن‍گ‍ی‌ ان‍ق‍لاب‌ اس‍لام‍ی‌‏‫، 1361ش.
العروة الوثقی، سید جمال­‌الدین اسدآبادی و محمد عبده، تهران، مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، 1421ق.
علل پیشرفت اسلام و انحطاط مسلمین، زین‌العابدین قربانی لاهیجی، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1384ش.
فرهنگ علوم اجتماعی، آلن بیرو، ترجمه باقر ساروخانی، تهران، کیهان، 1370ش.
"فعالیت تبلیغاتی دشمنان اسلام در جهان"، علی مرتضی زیدی، مجله معرفت، شماره 13، 1374ش.
فی ظلال القرآن، سید قطب، ترجمه مصطفی خرم دل، تهران، احسان، 1387ش.
قرآن کتاب هدایت از دیدگاه امام خمینی(ره)، سید روح‌الله خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)، 1386ش.
قرآن نماد حیات معقول، محمدتقی جعفری، تهران، مؤسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری، 1386ش.
کشف الأسرار، سید روح‌الله خمینی، قم، پیام اسلام، بی­‌تا.
کلیات اقبال لاهوری، محمد اقبال لاهوری، تهران، نگاه، 1387ش.
ما چه می­‌گوییم، سید قطب، ترجمه سید هادی خسروشاهی، قم، شفق، 1350ش.
مدخلی بر تاریخ اندیشه سیاسی در اسلام و ایران، موسی نجفی، تهران، فراندیش، 1381ش.
مسائل نهضتهای اسلامی، کلیم صدیقی، ترجمه سید هادی خسروشاهی، تهران، اطلاعات، 1375ش.
مطالعات اسلامی در غرب، محسن الویری، تهران، سمت، 1381ش.
"مفاهیم انسانی در شعر اقبال"، سید محمد علوی مقدم، مجله مشکوة، شماره 18و19، 1367ش.
"ملى­‌گرایى (ناسیونالیسم) از دیدگاه اسلام"، محسن غرویان و شاکر قوامیان، مجله معرفت، شماره 50، 1380ش.
المیزان فی تفسیر القرآن، سید محمدحسین طباطبایی، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، 1393ق.
"ناهنجاریهای جهان اسلام از دید سید جمال‌الدین اسدآبادی"، حسین شرفی، مجله حوزه، شماره 59و60، 1372ش.
"نسیم عطرآگین محمدی(ص) در دیوان اقبال"، احمد احمدی بیرجندی، در شناخت اقبال: مجموعه مقالات کنگره جهانی بزرگداشت علامه اقبال لاهوری، به کوشش غلامرضا ستوده، تهران، دانشگاه تهران؛ وزارت ارشاد اسلامی، 1365ش.
ولایت فقیه (حکومت اسلامی)، سید روح‌الله خمینی، تهران، امیرکبیر، 1360ش.
یادنامه امام موسی صدر، سید هادی خسروشاهی، تهران، مؤسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر، 1387ش.
"یکپارچه­‌سازی اقتصاد گزینه راهبردی جهان اسلام"، علاءالدین زعتری، در: بیداری اسلامی، چشم­‌انداز آینده و هدایت آن: مجموعه مقالات هفدهمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی، جمعی از اندیشمندان، تهران، مجمع­ جهانی ­تقریب ­مذاهب اسلامی، 1384ش.