مالکیت منابع هیدروکربنی از دیدگاه مذاهب اسلامی

مقالات آماده انتشار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه بین المللی مذاهب اسلامی، تهران، ایرا

2 استادیار دانشگاه مذاهب اسلامی

3 استادیار گروه فقه و حقوق امامیه دانشگاه مذاهب اسلامی

4 استادیار گروه فناوری های نانو دانشگاه‌ تخصصی فناوری‌های نوین آمل

چکیده

در طول زمان مسائل فقهی و حقوقی متعددی راجع به مواد هیدروکربن مانند نفت و گاز مطرح شده است. ارزشمندی این مواد در اقتصاد امروز ی ، چگونگی نظریه پردازی در مورد مالکیت بر آنها را پراهمیت می کند ؛ از این رو در این نوشتاربه روش توصیفی تحلیلی ، از طریق مراجعه به منابع متعدد فقه مذاهب اسلامی نخست ، کاوشی موضوع شناسانه در خصوص مواد هیروکربنی و شناخت ماهیت اجمالی آن ها مد نظر قرار گرفت و پیرو آن نظریههای فقهی مرتبط با چگونگی مالکیت آنها به لحاظ معدن یا منبع دانستن این مواد تبیین گردید .یافته ها نشان داد ، با توجه به مستندات موضوع انفال از سوی برخی فقیهان اسلامی، دیدگاه های گوناگونی چون مالکیت مطلق حاکمیت ، مالکیت عمومی و مالکیت خصوصی برای این مواد مطرح شده است . به طور مسلم پذیرش هریک از این مراتب ، توابعی به دنبال دارد .در عین حال بدیهی است شمولیت مواد هیدروکربنی مانند نفت و گاز ذیل هریک از عناوین " منبع " یا " معدن " نیز آثار متفاوتی به همراه خواهد داشت ؛ اما نکته مهم آشکار بودن اصل مالکیت خصوصی درگرایش به هریک از دو مبناست؛ هرچند با تکیه بر برخی ادله و مستندات ، منبع دانستن این مواد خالی از اعتبار نیست .

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Ownership of hydrocarbon resources from a jurisprudential point of view

نویسندگان [English]

  • mohammad bagher ranjbari 1
  • Mahmood Veisi 2
  • Eftekhar Daneshpour 3
  • Foad Mehri 4
1 Department of Fiqh and Fundamentals of Islamic Law, International University of Islamic Religions, Tehran, Iran
2 Assistant Professor at University of Islamic Denominations
3 Assistant Professor at University of Islamic Denominations
4 Assistant Professor at Amol University of Special Modern Technologies
چکیده [English]

many jurisprudential have been raised regarding oil and gas. One of those issues is the status of ownership of mines or oil and gas resources within the geographical borders of Iran. In this article, after examining the topic of hydrocarbon sources and knowing the general nature of these sources, the jurisprudential theories related to mines or hydrocarbon sources have been examined.

According to the arguments presented in the topic of Anfal by some Islamic jurists, it is clear that some groups have accepted absolute ownership and others have accepted the realization of general ownership in mines or underground resources, and at the end of the research, this result is obtained. If hydrocarbons are minerals, legal texts such as jurisprudential texts generally accept the Anfal theory regarding them. In this case, the property of the ruler of Sharia will not be accepted for them.

But if the hydrocarbons are in the sub-set of resources, then the laws of mines and their effects will not apply to them. In jurisprudence, a rule is used that says "when the titles of the rulings change, they also change". Regarding the subject of the present research, such a result is obtained, that is, when the title of mines is applied to hydrocarbons, its effects are also proven.

On the other hand, the types of ownership in different types of mines are common in the sayings of jurists, and if the title of resource is applied to hydrocarbons, the identification and evaluation and jurisprudential evidence and ijtihad regarding their ownership will have a different literature, and in a sense, the principle of private ownership in them. It is accepted and it seems that in this case it is proved that the source of hydrocarbons is a lexical source by arguing on the word source.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Enfal
  • ownership
  • mines
  • resources
  • oil and gas
مطالعات تقریبی مذاهب اسلامی (فروغ وحدت)

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 19 شهریور 1402

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار