وجود شاهد در نکاح از منظر فقه مذاهب اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

چکیده

از جمله مباحث مهم در بحث نکاح، لزوم وجود شهود در مجلس عقد برای صحت انعقاد آن است. در حالی که فقیهان همه مذاهب وجود شاهد را برای اثبات عقد نکاح و ترتب آثار فقهی و حقوقی ناشی از آن چون مهر، نفقه، نسب و امثال آنها لازم می‏‌دانند، در مورد لزوم وجود شاهد برای ثبوت و صحت عقد نکاح اختلاف کرده‏‌اند. فقیهان امامیه با استناد به اطلاقات و عمومات کتاب و اینکه بحثی از اشتراط شهود در عقد نکاح در قرآن نیامده و نیز دلالت برخی روایات که حکم به صحت نکاح بدون شهود داده است، معتقدند که نکاح بدون حضور شهود منعقد می‏‌شود و روایات دال بر لزوم حضور شهود را دارای ضعف سندی دانسته و یا اینکه بر لزوم حضور شهود برای اثبات نکاح حمل می‏‌کنند و بر این باورند که این روایات، حداکثر افاده استحباب می‏‌کنند. در مقابل، بیشتر فقهای اهل‌‌سنت (حنفیه، شافعیه و حنابله) براین باورند که عقد نکاح بدون حضور شهود در مجلس عقد، منعقد نمی‏‌شود؛ زیرا روایاتی که حکم به لزوم وجود شهود در مجلس عقد داده‏‌اند، اولاً؛ صحیح و مشهورند، ثانیاً؛ تعارضی با آیات قرآنی ندارند؛ زیرا آیات مورد نظر، در باب شهادت عقد نکاح، ساکت‏‌اند. بنابراین نمی‏‌توان به اطلاق این آیات استناد کرد؛ زیرا آیات در صدد بیان حکم شهادت نبوده‏‌اند. مالکیه هم راه میانه‏‌ای در پیش گرفته‏‌اند. آنها هدف از حضور شهود را اعلان نکاح می‏‌دانند و معتقدند که بنابر حدیث نبوی، نکاح «سِرّی» باطل است و بنابراین اگر شهود عقد نکاح توافق کنند که نکاح، پنهانی بماند، نکاح، باطل است و اگر در مجلس عقد نکاح شهود حاضر نباشند، اما بلافاصله پس از خروج از مجلس و یا حتی قبل از نزدیکی، خبر انعقاد را به اطلاع گروهی برسانند، عقد نکاح صحیح است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Witness in marriage from Islamic sects’ jurisprudence

نویسندگان [English]

  • Mohammad Adel Ziaey
  • Bigard Sharifi‎
چکیده [English]

One of important subjects in validity of marriage is existence of witness in marriage ceremony. While jurisconsults of all sects believe that existence of witness is necessary for marriage and its successive orders in jurisprudence and legal traces of due from them such as dowry, alimony and … but for validity of marriage there are different ideas. Imamiyah Jurisconsults with refereeing to Holy Book say there is no subject about conditions of witness for marriage in Qur’an, and about some Hadith that speak about validity of marriage without witness, declare that marriage without witness is valid and they believe those Hadith which is about existence of witness have weak sources and at least theses Hadith declare existence of witness is Mostahab. On the contrary Soni jurisconsults (Hanfiyah, Shafe’iyah and Hanabalah) believe that marriage without witness wouldn’t conclude, because those Hadith that declare about necessity of witness in marriage, firstly are Sahih and famous and secondly they haven’t opposition with Qur’an’s verses because verses in this case are silent. Therefore we couldn’t rely on these verses because they don’t speak about this point. Malekiyah also took the middle way. They believe that the aim for existence of witness is because to alert the marriage and base on Prophet Mohammad’s (PUH) declaration secrecy marriage is invalid. So if witnesses hide the marriage contract then marriage is invalid and if there aren’t witnesses in marriage ceremony but after they came out alert they marriage that marriage is correct.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Witness
  • Marriage
  • necessity
  • proof
  • providing
  • validity‎

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار