گروه‌های ظاهرگرا و پیامدهای تفسیر آنها از قرآن کریم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل

2 عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی اردبیل

3 عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل

10.22034/mtmi.2024.419059.1704

چکیده

قرآن متنی چند وجهی و چند لایه است و همواره بین مفسران و دانشمندان علوم قرآن درباره میزان درک انسان از آیات قرآن بحث و گفتگو بوده است. در میان گروه های متقدم و متاخر اسلامی، برخی عقیده داشته اند که انسان ها تنها می توانند، بر ظاهر قرآن تکیه کنند و حق تعمق و تأویل های استدلالی از آن ندارد. این مقاله قصد دارد با بررسی چند گروه از ظاهرگرایان و عقاید آنها، پیامدهای تفسیرهای ظاهرگرایانه ایشان از قرآن کریم را تحلیل نموده و چند نمونه از اثرات آن را تا دنیای امروز معرفی نماید. تمرکز مطالعه بر روی خوارج، اخباریان و وهابیت است. روش تحقیق توصیفی و تحلیلی است و با طبقه بندی داده‌ها، تحلیل‌ها انجام شده است. یافته‌ها نشان دادند مهمترین پیامدهای تفسیرهای ظاهرگرایان عبارتند از: 1- صدور احکام و فتواهای نادرست و مضر، 2- شکل گیری گروه های افراطی و خشن، 3- دور شدن از الوهیت موجود در قرآن، 4- اخذ تصمیمات کلان اشتباه در بره های حساس تاریخی، 5- قدرت مند شدن حاکمان ناعادل در سرزمین های اسلامی، 6- نفوذ درک غلط ایشان بر تفاسیر سایر گروه ها. همچنین یافته ها نشان دادند، ظاهرگرایان بر خلاف ادعای خود مبنی بر عدم تأویل قرآن، در مواردی که نفع آنها اقتضا می کرد، قرآن را به میل خود تأویل کرده اند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Groups of literalists and the consequences of their interpretations of the Holy Quran

نویسندگان [English]

  • esmaeil kheiry 1
  • Faraj Behzad Vakilabad 2
  • alireza abdolrahimi 3
1 Islamic Azad University, Ardabil branch
2 A member of the faculty of Ardabil Islamic Azad University
3 A member of the academic staff of Ardabil Islamic Azad University
چکیده [English]

بعد از رحلت پیامبر اکرم (ص) اختلافات و انحرافات زیادی در دین به وجود آمد که ریشه برخی از این انحرافات تاویل نادرست از آیات قرآن بود. حضرت محمد (ص) و ائمه (ع) بارها درباره تبعات این تفاسیر نادرست هشدار داده بودند. این مقاله قصد دارد با بررسی عقاید چند گروه از ظاهرگرایان پیامدهای منفی تفسیرهای ظاهرگرایانه ایشان از قرآن کریم را تحلیل نموده و چند نمونه از اثرات منفی آن را تا دنیای امروز معرفی نماید. تمرکز مطالعه بر روی خوارج، اخباریان و وهابیت است. روش تحقیق توصیفی و تحلیلی است و با طبقه بندی داده‌ها، تحلیل‌ها انجام شده است. یافته‌ها نشان دادند مهمترین پیامدهای منفی تفسیرهای ظاهرگرایان عبارتند از: صدور احکام و فتواهای نادرست و مضر، شکل گیری گروه های افراطی و خشن، دور شدن از الوهیت موجود در قرآن، اخذ تصمیمات کلان اشتباه در بره های حساس تاریخی، قدرت مند شدن حاکمان ناعادل در سرزمین های اسلامی، نفوذ درک غلط ایشان بر تفاسیر سایر گروه ها. همچنین یافته ها نشان دادند، ظاهرگرایان بر خلاف ادعای خود مبنی بر عدم تأویل قرآن، در مواردی که نفع آنها اقتضا می کرد، قرآن را به میل خود تأویل کرده اند.

کلیدواژه‌ها [English]

  • قرآن
  • تاویل
  • ظاهرگرایان
  • جریانهای انحرافی
  • تفسیر